Wat als we nooit meer kunnen schaatsen op natuurijs?

Rode neuzen, ijs in je baard, een warme chocolademelk halen bij de koek en zopie tent terwijl je de deelnemers van de Elfstedentocht toejuicht: de schaatscultuur in Nederland is groot. Maar de kans dat je deze wedstrijd ooit nog live gaat meemaken wordt steeds kleiner, zo liet het KNMI onlangs weten. Lange periodes van kou worden steeds zeldzamer. Wat als we nooit meer kunnen schaatsen op natuurijs?

Wat als we anders gaan protesteren?

De bezetting van het Maagdenhuis, Black Lives Matter, trekkers op de snelweg of soep op schilderijen. Nederland kent een lange geschiedenis van actievoeren. Of het nou gaat om de klimaatproblematiek, ongelijke behandeling van vrouwen of de wooncrisis: we spreken ons uit. Hoe is actievoeren door de jaren heen veranderd? En hoe ziet de demonstrant van de toekomst eruit?

Wat als we nooit meer een dier hoeven te doden voor vlees?

Flexitariër, veganist, vegetariër: steeds meer Nederlanders geven aan minder vlees te eten. Toch daalt de totale vleesconsumptie amper, zo schreef de Volkskrant. Ondanks dat we weten dat minder vlees eten beter is voor onze wereld, is het nog niet terug te zien in de cijfers. Waar ligt dat aan, en kunnen we het veranderen? Wat als we nooit meer een dier hoeven te doden voor vlees?

Wat als er niet genoeg grondstoffen zijn voor de energietransitie?

We hebben een groot tekort aan grondstoffen die essentieel zijn voor de bouw van duurzame producten zoals windmolens en elektrische auto's. Hoe moeten we dit oplossen? Wat als er niet genoeg grondstoffen zijn voor de energietransitie?

Wat als het influencertijdperk voorbij is?

Ze nemen ons mee in hun dagelijks leven, bouwen een band met ons op en verdienen daar vervolgens geld mee: influencers. Maar sinds afgelopen zomer moeten ze zich houden aan strengere reclameregels. Grote influencers vallen nu onder de Mediawet. Wat doet dat met de kracht van hun beïnvloeding? Wat als het influencertijdperk voorbij is?

Wat als de toekomst groen is?

De klimaattop in Egypte dit najaar bevestigde (alweer) dat we achterlopen op onze klimaatdoelen. De opwarming van de aarde beperken tot anderhalve graad gaan we niet halen volgens eurocommissaris Frans Timmermans, die namens de EU onderhandelde. Hoe ziet de toekomst van onze planeet eruit? Met De Nieuwe Wereld doken we het afgelopen jaar in verschillende duurzaamheidsvraagstukken. Een overzicht daarvan hoor je in deze aflevering. Wil je de afleveringen waaruit we deze compilatie hebben gemaakt in zijn geheel luisteren? Je vindt ze hier: Wat als iedereen een persoonsgebonden CO2-budget krijgt? Wat als we stoppen met vlieg-, vlees- en koopschaamte? Wat als we de echte prijs gaan betalen? Wat als we alle daken vol leggen met zonnepanelen? Over dit programma Wat als economen het voor het zeggen krijgen? In De Nieuwe Wereld praat Annette van Soest met economen, bedrijfskundigen en andere experts op zoek naar antwoorden op maatschappelijke uitdagingen van deze tijd.

Wat als de communistische partij in China omvalt?

Er werd de afgelopen maand flink geprotesteerd in China. Tegen het zero-covid-beleid, maar ook tegen de autoriteiten. Zijn de demonstraties een voorbode van radicale politieke veranderingen in het land? Wat als de Chinese Communistische Partij omvalt? Annette praat erover met: Peter Ho, hoogleraar Chinese economie en ontwikkeling bij onder andere de London School of Economics Ardi Bouwers, sinoloog en directeur van China Circle Ties Dams, geopolitiek expert bij Clingendael, filosoof en schrijver van De nieuwe Keizer – Xi Jingping, de machtigste man van China Over dit programma Wat als economen het voor het zeggen krijgen? In De Nieuwe Wereld praat Annette van Soest met economen, bedrijfskundigen en andere experts op zoek naar antwoorden op maatschappelijke uitdagingen van deze tijd.

Wat als we de lonen indexeren?

De piek van de inflatie lijkt dan wel achter ons te liggen, maar in november waren de prijzen nog altijd ruim 11 procent hoger dan een jaar eerder. Vakbond FNV wil dat werkgevers het verlies aan koopkracht repareren, en pleit daarom voor een koppeling van de lonen aan de inflatie. In België hebben ze zo'n automatische loonindexering. Moeten we het voorbeeld van onze zuiderburen volgen?

Wat als er meer concurrentie komt op het spoor?

Treinen die uitvallen, te kort zijn en te druk. De problemen bij de NS stapelen zich op. Is meer concurrentie op het spoor de oplossing zodat we weer zonder stress de trein kunnen pakken?

Wat als we een voltijdbonus invoeren?

In Nederland zijn we kampioen deeltijdwerken. Maar we hebben ook te maken met een enorm personeelstekort, waardoor meer uren werken onvermijdelijk lijkt. Het kabinet experimenteert daarom met een voltijdsbonus. Zet dat in de praktijk genoeg zoden aan de dijk?

Wat als we massaal ons huis gaan delen?

We hebben een enorm tekort aan woningen. Maar een oplossing lijkt ver weg: er zijn dit jaar minder bouwvergunningen afgegeven dan vorig jaar, en dat de Raad van State een streep heeft gezet door de bouwvrijstelling helpt ook niet mee. Moeten we de oplossing voor het tekort aan woningen ergens anders gaan zoeken? Wat als we massaal ons huis gaan delen?

Wat als er niet meer gespeculeerd mag worden met voedsel?

De prijs van ons eten is al veel hoger geworden, en blijft voorlopig stijgen. Dat komt deels door de oorlog in Oekraïne, maar ook speculerende beleggers spelen hierbij een bedenkelijke rol, zo blijkt uit een rapport van de Verenigde Naties. Wat als er niet meer gespeculeerd mag worden met voedsel?

Wat als we economen vervangen door kunstmatige intelligentie?

Steeds vaker wordt kunstmatige intelligentie ingezet bij het oplossen van complexe vraagstukken. Kunnen we zelflerende algoritmes ook loslaten op de hoge inflatie en de vermogenskloof tussen arm en rijk? Of bij het tegengaan van zoiets groots als klimaatverandering?

Wat als we alle wegen ondergronds maken?

Een wereld zonder files. Zonder geluidsoverlast en stinkende uitlaten. Kun jij het je voorstellen? Het zou werkelijkheid worden als we alle wegen ondergronds maken. Dit gebeurt steeds meer in Nederland, maar wat als we het met alle wegen zouden doen?

Wat als de middenklasse verdwijnt?

De middenklasse heeft het zwaar. Door de koopkrachtdaling, maar bijvoorbeeld ook door het wegvallen van sociale voorzieningen. Wat als de problemen zich opstapelen, en de middenklasse uiteindelijk verdwijnt?